W LABIRYNCIE ¦WIATA

"Zapieczêtuj to, co mówi³o siedem gromów
   i nie pisz tego" - Apokalipsa ¦wiêtego Jana

A jednak piszê, wbrew poleceniu ¶w. Jana, piszê, by odnale¼æ porz±dek, sens w ¶wiecie, na którym osiada czarny py³. Piszê, by wyj¶æ z ciemno¶ci coraz szczelniej dusz±cej nas niepokojem, chaosem, nienawi¶ci±. Chcê odnale¼æ ¶wiat³o, jasne my¶li, pozytywne emocje. 

"I tak w³a¶nie koñczy siê ¶wiat. Nie hukiem a skomleniem" napisa³ T.S.Eliot w poemacie "Wydr±¿eni ludzie", widz±c zniszczenia fizyczne i duchowe, jakich dokona³y dwie wojny ¶wiatowe. Czy rzeczywi¶cie daleko odeszli¶my od tamtych czasów skoro niepokój istnienia napiera zewsz±d? Literatura i sztuka od zawsze mia³y przywilej bycia sond± rzucon± w przysz³o¶æ, czêsto te¿ bywa³y esencj± rzeczywisto¶ci o w³a¶ciwo¶ciach wizjonerskich. 

"A¿eby posi±¶æ to, czego nie posiadacie
Musicie pod±¿aæ drog± pozbawienia.
A to czego nie wiecie jest jedynym co wiecie.
A to co posiadacie jest tym czego nie posiadacie.
A miejsce na którym jeste¶cie jest miejscem na którym was nie ma" - wersy T.S. Eliota brzmi± jak zagadka Sfinksa, ale zarazem znamy je dobrze ze stron Pisma ¦wiêtego, z nauk filozofów. Dlaczego po apokalipsie drugiej wojny ¶wiatowej ¶wiat nie poszed³ drog± pokory, wyrzeczenia i braterstwa? Konsumpcjonizm, technicyzacja, zach³anno¶æ, wziê³y górê nad uduchowieniem i humanizacj± ¶wiata. Zastanawiaj± s³owa J.J.Rousseau, filozofa i pisarza XVIII wieku, który w "Rozprawie o pochodzeniu nierówno¶ci" napisa³, ¿e cz³owiek jest dobry, ale ludzie s± ¿li. W naturze cywilizacji musi tkwiæ b³±d wydobywaj±cy z cz³owieka z³± naturê. 
 
Bohater "Smugi cienia", opowiadania Josepha Conrada z 1917 roku, stoj±c na mostku kapitañskim wyznaje: "Niczego podobnego nie widzia³em dotychczas. Niepodobieñstwem by³o przewidzieæ, z której strony nadejdzie zmiana. Gro¿ba napiera³a zewsz±d". 

Czy¿ nie czujemy siê czasem jak bohater Conrada - zalewa nas fala komentarzy o ¶wiecie, ale wcale nie jeste¶my dziêki niej m±drzejsi. Czytamy inne ksi±¿ki, inne gazety, ogl±damy inne kana³y informacyjne i zagubili¶my siê w galimatiasie znaczeñ. Mówi±c tym samym jêzykiem - nie rozumiemy siê, gdy¿ nast±pi³o "usztywnienie to¿samo¶ci" polegaj±ce na  fanatycznym wyznawaniu w³asnego pogl±du przy jednoczesnym têpieniu pogl±dów odmiennych. Ideologiczne k³ótnie dziel± najbli¿szych, zanik³a empatia wobec potrzebuj±cych, a  na naszych oczach uchod¼cy-wygnañcy z zagro¿onych terenów gin± prosz±c nas o pomoc, a my tkwimy w bezruchu. 

Adam Hochschild, amerykañski historyk i pisarz, surowo os±dza wspó³czesnego cz³owieka: "O ile za kilkaset lat z naszej planety zostanie co¶ wiêcej ni¿ tylko wypalona skorupa, to wyobra¿am sobie tak± notatkê o nas w podrêczniku historii  "Ludzie w 2017 roku byli bardzo prymitywni - toczyli liczne wojny i stosowali wyszukane formy opresji wobec s³abszych. I to mimo zaskakuj±co wysokiego poziomu technologicznego. Pomimo wielu ostrze¿eñ przed nieodwracalnymi zmianami klimatycznymi, niewielu s³ucha³o i rozumia³o zagro¿enie. Nie potrafimy tego wyja¶niæ".
Celem kultury jest wprowadzanie ³adu i porz±dkowanie ¶wiata, nadawanie znaczeñ pojêciom, emocjom i my¶lom, szukanie dróg w stronê ¶wiat³a. Nazwanie problemu mo¿e byæ pierwszym krokiem do rozwi±zania go. Wiele pojawia siê ostatnio  inicjatyw i dzia³añ w kulturze, bêd±cych ko³em ratunkowym dla naszej p³ynnej rzeczywisto¶ci. Tak± rolê odgrywaj± festiwale literackie, biennale sztuki, festiwale teatralne i filmowe. Wszêdzie tam dochodzi do wymiany pogl±dów, dyskusji twórców z publiczno¶ci±, któr± bardzo czêsto stanowi± m³odzi ludzie. Buduj±c± rolê odgrywaj± równie¿ organizacje humanitarne, które podejmuj± wyzwania i pomagaj± ofiarom wojen, kataklizmów, ró¿nych nieszczê¶æ spotykaj±cych zagro¿one i biedniejsze rejony ¶wiata. 

Je¶li ktokolwiek mo¿e przywróciæ warto¶ci naszemu ¶wiatu to pokolenie nonkonformistów rozumiej±cych wagê braterstwa, wspó³odczuwania, odpowiedzialno¶ci za pokrzywdzonych i za naturê, której przecie¿ jeste¶my go¶æmi. 
"Nie by³o nas, by³ las, nie bêdzie nas, bêdzie las". 
 
. Katarzyna Szrodt 
 

ARCHIWUM FELIETONÓW

POLEÆ TEN ARTYKU£ ZNAJOMYM Z FACEBOOKA
 


 

 


BIULETYN POLONIJNY, Postal Box 13, Montreal, Qc H3X 3T3, Canada; Tel: (514) 336-8383 fax: (514) 336-7636,
Miesiêcznik rozprowadzany bezp³atnie w¶ród Polonii zamieszkuj±cej obszar Montrealu i Ottawy. Wszelkie prawa zastrze¿one.