Wiele wieków później, Fiodor Dostojewski, wielki pisarz i znawca duszy ludzkiej, napisał, że: "jedynie piękno jest nieodzowne do życia, gdyż bez piękna nic już nie będzie do zrobienia na tym świecie". 

Kanony piękna i odczucie tego, co się podoba, zmieniały się diametralnie na przestrzeni epok. Zasady harmonii, proporcji, środków wyrazu, które były gwarantem piękna w jednym stylu artystycznym, wraz z nowymi poszukiwaniami ulegały zmianom, często zaprzeczając poprzednim formom ekspresji. Nie zmieniał się jednak fakt, że piękno, jako najwyższa wartość estetyczna, może być przedmiotem bezinteresownej kontemplacji, a zdolnym do takiego zachwytu jest tylko człowiek. Przeżycie estetyczne, łączone jest z potrzebą przeżyć duchowych. Polski filozof i historyk sztuki, Władysław Tatarkiewicz uważał, rozwijając myśl starożytnych filozofów, że każdy człowiek potrzebuje piękna, że wraz z dobrem i prawdą, piękno tworzy trzy najwyższe wartości w życiu ludzkim. 

Tak więc sztuka, która ma w sobie moc stwarzania piękna, jest zjawiskiem wzbogacającym życie, rozwija duchowo i estetycznie odbiorcę, a czasem nawet niesie ładunek energetyczny, ożywczy, dając pozytywną energię. Sztuka powstająca współcześnie - obrazy, rzeźby, instalacje, prace video, jest powiązana pępowiną z naszą rzeczywistością. Dziwimy się, że tak mało piękna, harmonii, estetyki, czy nawet etyki, w dziełach współczesnych artystów, jednak to twórca właśnie, jak membrana, odbiera, a potem interpretuje bodźce ze świata. Jaka mam być sztuka czasów naszej chaotycznej, szorstkiej duchowo współczesności?

"Artystą jest się dlatego, że się wie coś, czego inni nie wiedzą" - w tej sentencji kryje się nie tylko ten tajemniczy talent, ale również nadwrażliwość, odwaga działania, ciekawość, wizjonerstwo, bezkompromisowość w realizowaniu siebie. Jaka jest tożsamość współczesnych artystów - kim są i co mówią o nich ich prace? Co wyróżnia artystów w czasach chaosu i dostępności artystycznych środków produkcji, gdy każdy może namalować obraz, tworzyć grafikę komputerową, napisać i wyprodukować książkę? Artysta święty, wyjątkowy i przeklęty jednocześnie, bo "inny", a z "innością" większość ma kłopot. Inność jest niewygodna, niepokoi, mąci spokój, choć przecież spokój to podłość duchowa. Aby żyć autentycznie, prawdziwie, trzeba szarpać się, błądzić, walczyć, mylić się, zaczynać, porzucać, znów zaczynać i wiecznie walczyć, tracić, dążyć. Spokój jest portem, do którego niekiedy zawijamy, ale zawsze, prędzej czy później, musimy go opuścić. W tym procesie rozwoju, poszukiwań, zadawania fundamentalnych pytań, pomagają nam właśnie artyści, którzy niepokoją nas, chcą z nami dialogować przez swoje dzieła, chcą nam coś opowiedzieć. 
Spotkanie z dziełem sztuki nie zawsze jest "miłością od pierwszego wejrzenia" - wymaga skupienia, by odszyfrować kod, w jakim przekazał nam twórca swoją koncepcję, wymaga wysiłku, by zrozumieć i nawiązać dialog z pracą. 
Czy sztuka pomaga żyć? Sama w sobie sztuka "nie działa". To człowiek wydobywa ze sztuki i uruchamia jej i swój potencjał. Żeby sztuka działała na człowieka w sposób etyczny, musi on posiadać swój własny etos, bowiem jest to dialog partnerów. 

Warto otworzyć się na przeżycie artystyczne. Piękno, dobro, prawda umierają każdego dnia przez nas i ożywają dzięki nam. " A przecież każdy rodzi się z gwiazdą, której światło jest silne i słabe - trzeba tylko tej gwieździe dochować wierności". /Adam Zagajewski/
 
PS. Tekst dedykuję dzielnym artystom PAAC, którzy tworzą na emigracji w Kanadzie, pomimo wszystko. 

Katarzyna Szrodt 
 

.

Katarzyna Szrodt    ARCHIWUM FELIETONÓW

POLEĆ TEN ARTYKUŁ ZNAJOMYM Z FACEBOOKA