ANDRZEJ KURYLEWICZ (1932-2007)
Minęło 10 lat od śmierci
polskiego kompozytora, pianisty, puzonisty, trębacza i dyrygenta - Andrzeja
Kurylewicza. Gwoli przypomnienia tej nietuzinkowej postaci naszkicuję
jego biografię. Ten utalentowany i wszechstronny muzyk - autor muzyki klasycznej,
teatralnej, filmowej, baletowej i jazzowej urodził się we Lwowie w 1932
roku. Był człowiekiem o mocnym charakterze, pełnym poczucia humoru i dystansu
w stosunku do siebie - jak wspominają jego bliscy i przyjaciele.
Naukę muzyki rozpoczął w
wieku 6 lat we Lwowie, kontynuował ją w Gliwicach w Instytucie Muzycznym,
a następnie w PWSM w Krakowie (1950-54) w klasach fortepianu oraz kompozycji.
W 1954 roku usunięto go z uczelni za wykonywanie muzyki jazzowej, uważanej
wówczas za szkodliwy "produkt imperializmu". W tymże roku rozpoczął pracę
w rozgłośni Polskiego Radia w Krakowie i założył Sekstet Organowy Polskiego
Radia. W 1957 roku na festiwalu pianistów jazzowych w Stuttgarcie otrzymał
I nagrodę. W 1958 r. ożenił się za znaną wokalistką Wandą Warską oraz napisał
swój pierwszy utwór na fortepian solo "Somnambulicy" oraz muzykę do filmu
"Ostatni strzał". W 1959 r. zadebiutował, jako kompozytor muzyki teatralnej
(Książe niezłomny wg J. Słowackiego). W latach 1964-66 kierował Orkiestrą
Polskiego Radia i Telewizji w Warszawie. W latach 1965-68 napisał Concerto
na tematy Adama Jarzębskiego (I, II, III) op. 2.
Od 1965 r. z żoną prowadził
w Warszawie Piwnicę Artystyczną Kurylewiczów. W latach 1969-78 kierował
zespołem Formacja Muzyki Współczesnej, z którym koncertował po całym świecie.
Zespół ten wykonywał muzykę z pogranicza nowoczesnego jazzu i awangardowej
muzyki europejskiej. Obok muzyki teatralnej (do spektakli Kotlarczyka,
Huebnera, Hanuszkiewicza, Gruzy, Axera) pisał muzykę do filmów Morgensterna
(Polskie drogi 1976), Behra (Lalka 1977, Droga, Domy z deszczu), Majewskiego
(Sublokator, Lekcja martwego języka), Kuźmińskiego (Nad Niemnem), oraz
Zaorskiego (Panny i wdowy). Od 1970 roku komponował głównie muzykę poważną:
solową (na fortepian-Piano Crumbs, Tango, Domestico, Modlitwa, Tryptyk,
Kołowrotek, Pieśni na fortepian solo), klawesyn (Impromptus avec Romarin,
Blue Tango), organy (Due pezzi, Semplici), flet (Drzeworyt I i II), kontrabas
(Moods), tubę (Tubesque). Wśród utworów sakralnych znajdują się: Missa
brevis, Pięć Psalmów, Te Deum, Salve Regina, Ave Maris Stella, Ave Maria.
Pozostawił też Kwartety smyczkowe, Tria smyczkowe i fortepianowe, Kwintety
fortepianowe, utwory na orkiestrę smyczkową i symfoniczną (Suita Symfoniczna
Pan Tadeusz, Suita Symfoniczna Polskie Drogi, Suita symfoniczna Lalka),
Poematy symfoniczne (In Verona, Godzina się zniża), Szkic Symfoniczny "Osiem
sekwencji nad Niemnem".
A. Kurylewicz jest też autorem
cyklów pieśni do wierszy J.Kochanowskiego, J.Słowackiego, Z.Krasińskiego,
C.K.Norwida, S.Garczyńskiego, A.Puszkina, R.M.Rilkego, Cz.Milosza, J.Iwaszkiewicza,
S.Grochowiaka, Z.Herberta i wielu innych.
W roku 1999 artysta założył
Trio instrumentalne (fortepian, kontrabas, perkusja). Występował też samodzielnie,
jako pianista z utworami K.Szymanowskiego i F.Chopina. Koncertował w Piwncy
Artystycznej w Warszawie ze swoim "Kurylewicz Trio" oraz żoną Wandą i córką
Gabrielą. Kurylewicz angażował się w promocje młodych muzyków polskiej
sceny jazzowej. Był związany z Konkursem Pianistów Jazzowych-Debiuty, który
odbywał się podczas Warszawskiego Festiwalu Pianistów Jazzowych, a w latach
2005-2006 pełnił funkcje przewodniczącego jury.
Od 2007 z inicjatywy kompozytora,
kierowana przez jego córkę Gabrielę "Fundacja Forma" przygotowuje i publikuje
edycję krytyczną Dzieł Wszystkich Andrzeja Kurylewicza. Zgodnie z wolą
kompozytora córka i jej Fundacja opiekuje się jego dorobkiem, m.in. organizuje
coroczny festiwal muzyki i poezji "Dni Muzyki Andrzeja Kurylewicza".
Muzyka Kurylewicza jest
często wykonywana w Piwnicy Artystycznej Kurylewiczów w Warszawie i regularnie
w Steinway Hall w Londynie.
Artysta był wielokrotnie
odznaczany i nagradzany za swoja pracę. W 1965 r. otrzymał nagrodę PR i
TV, a w 1978 - Nagrodę Miasta Warszawy, w 1981 r otrzymał Prix Italia,
a w 2001- niemiecki Verdienstkreuz I. Klasse.
Artysta zmarł w 2007 roku.
Pośmiertnie prezydent Lech Kaczyński przyznał mu Krzyż Oficerski Orderu
Odrodzenia Polski (2007).
|
.