SKŁADNIKI PAST DO ZĘBÓW (antybakteryjne
14.2)
CHLORHEKSYDYNA, zastosowanie
w dentystyce
W poprzednim wydaniu Biuletynu
opisałam właściwości chlorheksysyny i ogólne jej zastosowanie. W tym miesiącu
opiszę stosowanie chlorheksysyny w dentystyce.
Produkowana jest w formie
płynu jako płukanki do ust, do irygacji, odkażania, oraz w preparatach
złożonych, w postaci kremów, żelów i tabletek do ssania. Pasta do zębów
z zawartością chlorheksydyny ma silne działanie antybakteryjne. Oczyszcza
jamę ustną, pomaga zwalczać bakterie i zmniejsza ryzyko występowania stanów
zapalnych dziąseł. Jej działanie jest stopniowe i trwa kilka godzin. Spotykane
nazwy komercyjne chlorheksydyny: Hibitane, Abacil, Eludril, Chlorhexidinum
gluconium, Chlorhexidinum acuticum, Chlorhaxamed, Manusan, Sebidin, Peridex,
Plurexid, Plak-Out, etc.
W jamie ustnej chlorheksydyna,
jako środek o ładunku ujemnym, jest przyciągana do białek na powierzchni
zębów i błony śluzowej oraz mucyny w ślinie, skąd przez dłuższy czas jest
uwalniana w formie aktywnej. Właśnie to przedłużone działanie chlorheksydyny
jest szczególnie ważne podczas leczenia. Utrzymuje się ona około 8 godzin,
a w ślinie, po płukaniu ust przed snem, nawet do 12 godzin. Większość innych
płukanek do ust traci swoją aktywnośc po kilku minutach.
Niestety, chlorheksydyna
posiada klika wad. Długotrwałe jej używanie doprowadza do nieestetycznych
brunatnych przebarwień szkliwa, wypełnień dentystycznych i protez. Szczególnie
mocno przebarwienia występują u osób spożywających taniny takie jak herbata,
czerwone wino, u palaczy, oraz u osób, które maja porowate szkliwo. Na
szczęście przebarwienia te nie są trwałe i można je usunąć polerując zęby.
Mogą również wystąpić przebarwienia błony śluzowej grzbietu języka, które
zanikają spontanicznie po odstawieniu leku. Zaobserwowano także przejściowe
zaburzenia smaku. Jednym z objawów nadwrażliwości na lek może być obrzmienie
czasowe ślinianki przyusznej, osobiście nigdy się z tym nie spotkałam i
wydaje mi się, że to występuje raczej sporadycznie. Chloheksydyna wpływa
znacznie na poprawę stanu dziąseł. Używana w formie płukanki o stężeniu
0,1% dwa razy dziennie hamuje tworzenie płytki nazębnej w 45-ciu do 97-miu
procentach, co tym samym znacznie poprawia stan dziąseł.
Jak już wspomniałam, skuteczność
chlorheksydyny jest, w pewnym stopniu, osłabiana przez detergenty. Dlatego
też jest mniej skuteczna w pastach do zębów, które je zawierają, niż w
płukankach. Nie powinna być też używana jednocześnie z preparatami fluoru,
gdyż osłabia się działanie obu. Należy stosować przerwę, między fluorowaniem
a płukaniem preparatem zawierającym chlorheksydynę, conajmniej godzinę.
Zaobserwowałam jednak bardzo
korzystne działanie past z chlorheksydyną na dziąsła. Np pasta Elgidium
znacznie poprawia stan dziąseł, nie przebarwiając przy tym zębów. Wielu
specjalistów: chirurgów dentystycznych, parodontologów, czy implantologów,
przepisuje swym pacjentom płukanki z chlorheksydyną po zabiegach. Przyspiesza
ona gojenie się ran oraz zmniejsza stany zapalne tkanek. Nie jest udowodnione
czy produkt ten hamuje osteogenezę (wytwarzanie nowej kości), zaleca się
więc ostrożność w stosowaniu na obnażoną kość. Chlorheksydyna posostaje
nadal najchętniej stosowanym przez dentystów produktem antybakteryjnym.
|
.