ŻRÓDŁO ŚWIATŁA
"Wciąż krążą nad nami
Śmierć i ocalenie" / Adam Zagajewski/
Gdy świat drży z przerażenia
- chronię się w słowach. W nich ciągle, jak w naturze, mieszkają siła i
odrodzenie. Wszystkim nam brakuje harmonii, piękna, światła.
Noc, morze
"W nocy morze jest ciemne,
matowe
I mówi ochrypłym szeptem
W ten sposób poznajemy
Jego wstydliwy sekret: ono
świeci
Odbitym blaskiem
W nocy jest biedne tak jak
my wszyscy,
Czarne, osierocone
Cierpliwie czeka na powrót
słońca."/ Adam Zagajewski - Asymetria/
Musimy cierpliwie czekać
na słońce, dobre słowo, radość, musimy wytrwale szukać źródła światła.
Najnowszy tomik poezji Adama Zagajewskiego " Asymetria" jest radością ze
spotkania z mistrzem. Słowa dokładnie dobierane, obrazy i zachwyty zapamiętane
i ułożone w wiersze, pytania ważne i najważniejsze, postawione sobie i
nam to wszystko tam znajdujemy. Zagajewski ostrożnie dotyka tematów ostatecznych
sensu życia, śmierci, i pokazuje ich złożoność, tajemnicę, tak, jak w
wierszu "Ruth", elegii poświęconej Ruth Buczyńskiej: " Była dobrym człowiekiem.
I miała duszę.
Wydaje nam się: że wiemy,
co to znaczy."
Wiemy, czy już zapomnieliśmy?
Wiemy, ale czy stosujemy tę wiedzę w życiu codziennym?
Podejmując temat Bacha i
jego muzyki w " Chaconne" poeta szuka prawd ukrytych przed nami:
..., "gdy słyszał jednolity,
mocny głos chóru, jakby
raz na zawsze skończyły
się waśnie pomiędzy ludźmi
- przecież my także marzymy
o tym,
żeby powiedzieć prawdę o
naszym życiu
i wciąż niezgrabnie próbujemy,
i nadal będziemy próbowali,
lecz gdzie są
gdzie mogą być nasze kantaty,
powiedz
gdzie jest druga strona."
Tytułowa asymetria jest fenomenem
naszego życia, nad którym poeta zastanawia się w wierszu " Dzieciństwo":
" Teraz już wiedziałbym na
pewno
jak być dzieckiem, wiedziałbym
jak patrzeć na oszronione
drzewo
jak żyć nieruchomo".
" Dopiero teraz, wydaje
mi się,
Jestem bliski znalezienia
właściwego tonu,
Dopiero teraz umiałbym rozmawiać
z rodzicami-
Ale nie mogę usłyszeć odpowiedzi."
- wyznaje w "Rozmowie".
Teraz, pod koniec życia poeta
i my, wiemy jak żyć, dzięki zdobytym doświadczeniom, ale teraz, nie ma
już bliskich nam osób, tych samych wyzwań dzieciństwa i młodości, wobec
których kiedyś staliśmy bezradni, popełnialiśmy błędy, sprawialiśmy komuś
przykrość czy ból. Dlaczego ta asymetria niemożności i doświadczeń rządzi
naszym życiem? Oprócz asymetrii elementem kształtującym nas jest skrajność
wrażeń, ciągle oscylujemy pomiędzy radością i rozpaczą, pięknem i brzydotą,
harmonią i chaosem, sensem i pustką.
Moi ulubieni poeci
" Moi ulubieni poeci
nigdy się nie spotkali
Żyli w różnych krajach
i w różnych epokach
Otoczeni przez pospolitość
przez dobrych i złych ludzi
żyli skromnie
jak jabłko w sadzie
Kochali obłoki
zadzierali głowy
płynęła nad nimi
wielka armada
światła i cienia
wyświetlał się film
który się nie kończy
Chwile goryczy
szybko mijały
chwile szczęścia także
Niekiedy wiedzieli
czym jest świat
i pisali twarde słowa
na miękkim papierze
Niekiedy nic nie wiedzieli
i byli jak dzieci
na szkolnym boisku
gdy spada
pierwsza kropla
ciepłego deszczu"
Adam Zagajewski pokazuje
nam oszałamiającą wielość i sprzeczność świata. Zdziwienie, zachwyt, refleksja,
pojawiają się tuż obok rozpaczy i pytań ostatecznych, zagadkowych prawd
zdradzających nam, że " tylko to, co niemożliwe jest wspaniałe". Poeta
obraca w rękach szklaną kulę i za każdym razem świat odbija się w niej
inaczej. Ale zawsze obecny jest w nim zachwyt nad tajemnicą natury i doskonałością
muzyki klasycznej, chwile kontemplacji malarstwa i architektury, erudycyjne
rozważania literacko-filozoficzne. Ta poezja otwiera nam oczy, uwrażliwia,
każe samodzielnie znajdować odpowiedź na stawiane przez nią pytania. Jest
jak dobry przyjaciel - pomaga, ale nie odbiera prawa do samodzielności
wyboru własnej drogi, do rozpoznania świata i odkrycia źródła światła.
|
.