KONIEC HISTORII KONSULATU
GENERALNEGO RP W MONTREALU
Lipiec 2014 roku - historyczny
czas. Zamknięcie Konsulatu Generalnego RP w Montrealu staje się faktem.
Wszyscy, którym sprawy naszej "Małej Polski" nie są obojętne przeżywają
to wydarzenie - każdy na swój sposób. Jedni nie chcą, nie mogą się pogodzić
z tą siłą destrukcji, inni zastanawiają się dokąd należy przenieść się,
by kontynuować działalność kulturalno-społeczną, jeszcze inni, bo przecież
i tacy są, cieszą się. Jakże odmiennie potoczy się teraz życie kulturalno-społeczne
Polaków mieszkających w Montrealu. Jak - jeszcze nie wiemy. Odpowiedź przyniosą
nam nadchodzące miesiące.
Moją książkę poświęconą "Historii
Konsulatu Drugiej Rzeczypospolitej w Montrealu w latach 1919-1945" zakończyłam
zdaniem: "Tak zamyka się ważna i piękna karta w historii dyplomacji polskiej
Drugiej Rzeczypospolitej jaką była historia polskiego konsulatu w Montrealu
w latach 1919- 45." Nie wiedziałam, nikt z Polonii nie wiedział, że długa
historia konsulatu generalnego w Montrealu dobiegnie końca.
Wystarczająco dużo na ten
temat padło słów. Organizacje polonijne, osoby indywidualne, różne instytucje,
fundacje i media wystosowały swoje protesty do władz w Polsce. Polonia
montrealska scaliła się w walce. Nasze petycje nie cofnęły decyzji MSZ-u
zlikwidowania konsulatu generalnego i sprzedania jego budynku. Od
sierpnia 2014 roku zacznie się nowy rozdział w życiu polskiej diaspory.
Żegnając się z miejscem,
z serdecznym punktem, jakim przez lata bywał dla nas konsulat, chcę odwołać
się do kilku fragmentów z mojej pracy o "Historii Konsulatu Drugiej Rzeczypospolitej
w Montrealu".
< To, co kryło się pod
nazwą " konsulat", to byli ludzie. Osobowość konsula określała placówkę,
a Montreal , trzeba przyznać, miał szczęście do wyjątkowych osób. Już pierwszy
konsul generalny, Józef Jan Okołowicz, wcześniej dziennikarz i działacz
polonijny, uczynił z konsulatu montrealskiego miejsce odgrywające ważną
rolę w życiu kolonii polskiej w Kanadzie. Drugi konsul generalny, dr Michał
Straszewski, kierował konsulatem przez dziesięć lat, co umocniło obecność
polskiej ekipy zarówno w świadomości polskich osadników, jak i społeczeństwa
kanadyjskiego. Kolejny konsul, dr Jerzy Albert Adamkiewicz, najpierw kierował
placówką w Montrealu, a od 1933 roku tworzył podstawy Konsulatu Generalnego
RP w Ottawie. Czwartym konsulem w Montrealu był Władysław Kicki. Kontynuował
on dobrą współpracę z Polonią i ze środowiskami kanadyjskimi. Za czasów
jego kadencji Polska wzięła po raz pierwszy udział w Canadian National
Exhibition w 1938 roku. Od końca 1938 roku w Montrealu urzędował ostatni
konsul Drugiej Rzeczypospolitej dr Tadeusz Brzeziński. Czas jego kadencji
wypadł w najtrudniejszym dla świata i Polski okresie drugiej wojny światowej.
Ale właśnie ten najtrudniejszy czas pokazał, jak zaufanie zbudowane przez
kolejne lata pracy polskich konsuli z Polonią i kanadyjską społecznością,
zaowocowało gotowością współpracy i ofiarnością w stosunku do ogarniętego
wojną narodu polskiego. >
< Placówka w Montrealu
kierowana przez konsula generalnego dr Tadeusza Brzezińskiego, Konsulat
RP w Winnipeg z konsulem dr Juliuszem Szygowskim, Konsulat Generalny w
Ottawie z konsulem generalnym Wiktorem Podoskim - niezależnie od trudności
i niepowodzeń polskiej dyplomacji w latach wojny, musiały stanąć na wysokości
zadania i funkcjonować sprawnie. Wiara w bliskie zwycięstwo, determinacja
i niezwykła pracowitość, pozwoliły polskim dyplomatom zmobilizować Polonię
i stworzyć w Kanadzie silne zaplecze materialne i duchowe dla okupowanej
Polski. >
< Na XI Zjeździe Polaków
w Kanadzie, zorganizowanym w Hamilton we wrześniu 1944 roku, konsul generalny
dr Tadeusz Brzeziński pogratulował jedności, której dowody dały organizacje,
razem pracując na rzecz społeczeństwa polskiego cierpiącego z powodu wojny.
Jako wielki przyjaciel Polonii, Brzeziński, porównał organizacje polonijne
do potężnego drzewa, które swe korzenie zapuszcza głęboko w masy społeczeństwa
polskiego w Kanadzie >.
Obyśmy znów, Polacy mieszkający
w Montrealu, stali się jak potężne drzewo - jednością, całością.
|