PEDAGOGIKA  MUZYCZNA

Nauczanie muzyki  realizowane jest w  szkołach  muzycznych, częściowo w szkołach ogólnokształcących (śpiew, słuchanie muzyki) oraz w ramach aktywności  pozalekcyjnej (chór, zespoły taneczne, zespoły instrumentalne). Dzisiejsze  kształcenie muzyczne korzysta  też  z udogodnień  technicznych takich  jak płyty, radio, TV czy internet.  Jednak główna rola w kształceniu muzycznym  przypada pedagogom-muzykom. W nauczaniu gry na instrumencie obowiazują  lekcje indywidualne. Będąc sam na sam z uczniem, nauczyciel przekazuje mu swoją wiedzę, kształtuje psychikę, osobowość  i wychowuje przez bezpośredni kontakt. Na zajęciach zbiorowych  (zespoły instrumentalne czy chóry), młodzież uczy się społecznej integracji. Nauczyciel  muzyki  powinien być wzorem dla ucznia i chętnie dzielić  się z nim swoim doświadczeniem zarówno  artystycznym jak i życiowym. Dobry nauczyciel musi być kompetentny i odpowiedzialny za wychowanka, którego prowadzi. Poczucie odpowiedzialności jest głównym imperatywem w działalności pedagogicznej.  Jeśli efekty pracy nauczyciela odbiegają od oczekiwań to powinien on odważnie wyrazić węwnetrze niezadowolenie i poczuć  się częściowo winnym. Nauczyciel musi też znać swoje "talenty" pedagogiczne i unikać wyzwań, którym nie jest w stanie  sprostać. Błędy popełnione w pracy pedagogicznej mogą ujawnić się po wielu latach, kiedy na ich skorygowanie może być za póżno. Dlatego odpowiedzialność musi towarzyszyć  pedagogom przez cały okres ich dzialalności.  Ani tresura, ani monotonny trening czy moralizowanie nie są dobrymi metodami w pracy nauczyciela muzyki.  Musi on wczuć się w psychikę ucznia, starać się odczuć duchową z nim bliskość - wówczas łatwiej o lepsze rezultaty. Nauczyciel obowiązany jest   nauczyć ucznia metod pracy. Powinien wskazać jak osiągnąć najlepsze wyniki w sposób najbardzej efektywny. Pomagają w tym metodyczne podręczniki, ale muszą one być zaadoptowane do konkretej szkoły i  ucznia. Są bowiem uczniowie zdolni, i tacy którym nauka muzyki sprawia większe trudności. Jednym z ważniejszych atrybutów nauczyciela jest zdolność  komunikowania się. Ale aby potrafić umiejętnie dotrzeć do ucznia trzeba poznać jego psychikę i zdolności.  A w skład zdolności wchodzi nie tylko słuch muzyczny i poczucie rytmu, ale także pamięć muzyczna i zdolności manualne.  Ważna jest też wyobraznia muzyczna, a dbałość o jej rozwój to jedno z najistotniejszych zadań pedagoga. Doświadczony pedagog nie zniewala uczniów lecz stara się usunąć  wszelkie bariery w rozwoju  ich  wyobrazni. Każdy instrument wymaga innego typu specyficznych  uzdolnień,  dlatego często po pewnych niepowodzeniach w graniu, np. na fortepianie, istnieje możliwość  zmiany instrumentu. Bardzo pożądaną cechą  nauczyciela muzyki jest cierpliwość. Jest ona wyjątkowo ważna zwłaszcza w pierwszej fazie nauczania muzyki,  czyli od samych podstaw. Należy wówczas mozolną pracą nauczyć  i  wdrożyc  ucznia do respektowania wszelkich elementów utworu  (palcowanie, akcenty, frazowanie itd.). W późniejszych latach nauki  rola nauczyciela jest raczej kierująca i sugerujaca,  jakoże zaawansowany uczeń sam poniesie ostateczną  odpowiedzialność za kształt wykonywanego utworu.

Wiadomo że nauka w szkole muzycznej wymaga wiecej trudu niż w zwyklej szkole publicznej. Dlatego duża część młodzieży rezygnuje przedwcześnie z dalszego kształcenia ze względu na brak czasu na ćwiczenie, zmęczenie czy zniechęcenie. Oni to pracując pózniej w  różnych zawodach przyznają, ze szkoła muzyczna dała jej coś niewymiernego co wciąż procentuje. Długofalowe korzyści z nauki  muzyki to radość z możliwości grania, znajomość literatury muzycznej, przyjemność słuchania muzyki. Dzięki graniu na instrumencie nabiera się zamiłowania do muzyki, a rozbudzona w dzieciństwie wrażliwość  daje znać w wieku dojrzałym. Inne korzyści wyniesione ze szkoły muzycznej to poczucie indywidualnego traktowania, mniejsze uleganie wpływom grupy, przyzwyczajenie do dyscypliny.  Przeprowadzone badania potwierdzają  pozytywny wpływ uprawiania muzyki na rozwój osobowości człowieka.
 
 
 
 
. Radosław Rzepkowski
 

ARCHIWUM FELIETONÓW

 


 

 


BIULETYN POLONIJNY, Postal Box 13, Montreal, Qc H3X 2T7, Canada; Tel: (514) 336-8383 fax: (514) 336-7636, 
Miesięcznik rozprowadzany bezpłatnie wśród Polonii zamieszkującej obszar Montrealu i Ottawy. Wszelkie prawa zastrzeżone.