JAN KIEPURA (1902-1966)

Mija 110 lat od urodzenia Jana Kiepury, wielkiego polskiego śpiewaka i aktora. Wśród polskich śpiewaków okresu międzywojennego cieszył się on największą międzynarodową sławą. Odnosił sukcesy w czołowych teatrach operowych, w salach koncertowych a także na ekranach kinowych. Za zarobione pieniądze wybudował w Krynicy-Zdroju willę "Patria"-miejsce nakręcenia kilku filmów pod koniec lat 30-tych. Kiepura  urodził się w 1902 roku w Sosnowcu. Tam zdał maturę i w 1919 r.wstąpił jako ochotnik do I Pułku Strzelców Bytomskich,  biorąc udział  w I Powstaniu Śląskim. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim, a jednocześnie uczył się śpiewu u Wacława Brzezińskiego oraz znanego tenora Tadeusza Leliwy. W 1923 roku wystąpił  publicznie po raz pierwszy w Sosnowcu, po czym został przyjęty do chóru Teatru Wielkiego w Warszawie. Od roku 1925 występował już w wielu tytułowych rolach na deskach teatrów operowch Warszawy, Lwowa i Poznania. Zagraniczną karierę rozpoczął  od wyjazdu do Wiednia, gdzie wystąpił w "Zemście nietoperza" Jana Straussa w Theater an der Wien. Występował też w Brnie, i Budapeszcie, a w 1929 r. debiutował w mediolańskiej La Scali w "Tosce" Pucciniego. Dzięki tym sukcesom mógł triumfalnie powrócić do Warszawy. Jego występy w stolicy stawały się sensacją i wywoływały fale entuzjazmu. Poza występami w salach koncertowych zyskiwał popularność śpiewając  dla zgromadzonych na ulicy tłumów z balkonu hotelu "Bristol", z dachu samochodów, z okna wagonu. Współpracował jednocześnie z  londyńską Covent Garden,  paryską Opera Comique i berlińską Operą.  Zaczął też robić karierę jako gwiazdor filmowy rozpoczynając współpracę z wytwórniami  hollywódzkimi. Lista filmów z jego udziałem jest długa: "Neapol, śpiewające miasto", "Pieśń Nocy" "Zdobyć Cię muszę", "Dle Ciebie śpiewam", "Valse brillante", "Kocham wszystkie kobiety", "Czar Cyganerii", "Kraina uśmiechu". W tym ostatnim filmie wystepował z poślubioną w 1937 roku Martą Eggerth śpiewaczką i aktorką  (ur. 1912 r.), żyjącą do dziś. W 1938 roku zadebiutował w nowojorskiej Metropolitain Opera rolą Rudolfa w "Cyganerii," a następnie w rolach  Don Josego w "Carmen" i Księcia Mantui w "Rigolettcie". W latach 1941-42 występował  w Teatro Colon w Buenos Aires, a nieco pózniej na Brodwayu w "Wesołej wdówce". Po wybuchu II wojny światowej  zaangażował się jako ochotnik,  przybył do Lille i aby wesprzeć polskich emigrantów koncertował w ośrodkach polonijnych we Francji. W 1940 roku był w Montrealu, gdzie jako polski patriota przyjęty został w domu "Białego Orła". Po wojnie Kiepura występował w Anglii, Francji, we Włoszech i Niemczech. Nie odmawiał nigdy prośbom o występy na cele społeczne. Miał otwarte serce dla zdolnych ale ubogich studentów, którym pomagał. W 1948 roku wrócił do Europy i osiedlił się na 6 lat w Paryżu. Odznaczał się ogromną pracowitością. Świadectwem tego są  jego nagrania. Operowanie oddechem w arii z "Turandot", brawurowa kadencja  arii z "Rigoletta", pełna temperamentu Tarantella Rossiniego czy fenomenalne piano w piosence "Ninon" to majstersztyki jego kunsztu. W Polsce wystąpił po raz ostatni w 1959 roku. Za zasługi na polu sztuki i promocji kultury polskiej za granicą został odznaczony w 1935 r. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski a także belgijskim Wielkim Krzyżem Leopolda I. Jeszcze dwa dni przed śmiercią występował na koncercie polonijnym w Portchester. Zmarł nagle 15 sierpnia 1966 roku w Harrison pod Nowym Jorkiem. Wielki śpiewak pochowany został na Powązkach w Warszawie.  Manifestacyjny pogrzeb artysty był świadectwem jego niebywałej popularności.
 
 
. Radosław Rzepkowski
 

ARCHIWUM FELIETONÓW

 


 

 


BIULETYN POLONIJNY, Postal Box 13, Montreal, Qc H3X 2T7, Canada; Tel: (514) 336-8383 fax: (514) 336-7636, 
Miesięcznik rozprowadzany bezpłatnie wśród Polonii zamieszkującej obszar Montrealu i Ottawy. Wszelkie prawa zastrzeżone.