ROK
VERDIEGO
Giuseppe
Verdi miałby dziś 200 lat. Ten najbardziej znany kompozytor operowy na
świecie urodził sie w 1813 roku w La Roncole, a muzyka jego nieprzerwanie
odnosi triumfy na całym świecie. Swoim talentem przerósł on
starszych od siebie luminarzy "złotego wieku" opery włoskiej: Donizettiego,
Rossiniego i Belliniego. Dzięki Verdiemu muzyka włoska, która przeżywała
swój rozkwit w okresie Renesansu i Baroku, odzyskała wysoką pozycję w kulturze
europejskiej. Błyskotliwe arie sopranowe i heroiczne arie tenorowe,
miłosne duety, wspaniałe sceny chóralne i umiejętności dramaturgiczne zadecydowały
o wielkości kompozytora. Nie bez znaczenia jest szczerość wypowiedzi i
wdzięk, trafiające do serc melomanów. Nie ma teatru operowego na świecie,
który nie posiadałby w repertuarze jego dzieł. Pierwsza opera
Verdiego "Oberto" wystawiona została w 1839 roku, ale wielki sukces odniosło
dopiero kolejne dzieło sceniczne "Nabucco" (1842), stanowiące
rodzaj manifestu politycznego. Odczytano je jako aluzje do
ruchu niepodległościowego dążącego do wyzwolenia Włoch spod
panowania Habsburgów. Akcenty wolnościowe pojawiające się w operach Verdiego
odegrały istotną rolę w podtrzymywaniu wiary w zjednoczenie Włoch,
które dokonało się w 1861 roku. Z uwagi na to Włosi uważają Verdiego za
bohatera, który walczył za pomocą swej sztuki o zjednoczenie
kraju. Po sukcesie "Balu maskowego" (1859) wołano: "Viva Verdi!" co oznaczało
Viva Vittorio Emanuele Re dItalia" (było to zakazane hasło zjednoczenia
Włoch). Dzięki zasługom na tym polu Verdi został nominowany do Parlamentu
w latach 1861-65. Najwiekszą sławę i bogactwo przyniosły Verdiemu 3 arcydzieła
ujęte jako Trylogia: "Rigoletto" , "Trubadur" i "Traviata". Arie z tych
oper zadomowiły się w szerokim obiegu kulturowym, (np. La donna e mobile
z "Rigoletta"). Światowy sukces odniosły kolejne opery "Simon Boccanegra",
"Moc przeznaczenia" i "Don Carlos". Wielkim powodzeniem cieszy się do dziś
opera heroiczna "Aida" napisana z okazji otwarcia Kanału Suezkiego
(1871). Podbiła ona sceny europejskie i potwierdziła
prymat opery włoskiej nad dramatem muzycznym Ryszarda Wagnera. Dwie
ostatnie opery "Otello" i "Falstaff" są przykładem powrotu do realizmu
(weryzm) i zbliżają się w konstrukcji do dramatu muzycznego, nie wyrzekając
się włoskiej tradycji. Niektóre z jego oper doczekały się ekranizacji i
wspaniałych nagrań. Oprócz oper wielką popularność zyskało " Requiem".
Ta wieloczęściowa msza żałobna Verdiego napisana została w hołdzie dla
włoskiego poety Aleksandra Manzoniego, zmarłego w 1873 r. Był on
wielkim patriotą i przyjacielem kompozytora. "Requiem" odznacza się
dramatyzmem, plastycznością wyrazu i lekkością faktury.
Jednak
największym w przenośni "dziełem" kompozytora była jak osobiście
wyznał-"Casa di Riposo per Musicisti".W wieku 87 lat przed śmiercią powiedział
: "Ze wszystkich moich dzieł najdroższym jest dom, który wybudowałem w
Mediolanie dla starych, biednych artystów, którym nie było dane osiągnać
slawy...Wierzcie mi, ten dom jest dla mnie najpiękniejszą operą". Nie wszyscy
bowiem wiedzą, że kompozytor zafundował z własnych oszczędności schronisko
dla ubogich muzyków w Mediolanie. Skorzystało z niego setki kompozytorów,
śpiewaków, dyrygentów i muzyków orkiestrowych. To przedsięwzięcie
Verdiego świadczyło o wielkiej jego hojności i dobroczynności. Był on człowiekiem
sławnym i bogatym, a jednocześnie skromnym i bardzo oszczędnym. Kompozytor
zmarł w 1901 r w Mediolanie. Arturo Toscanini zebrał na pogrzeb 900 osobowy
zespół by poprowadzić chór z opery "Nabucco", przy którego dźwiękach
tysiące Włochów oddało hołd kompozytorowi. Przez cały rok 2013 w wielu
teatrach operowych świata i na festiwalach, głównie w Europie, rozbrzmiewać
będą dzieła Giuseppe Verdiego w najlepszych wykonaniach.
|